Czy jest możliwe zwolnienie powoda od ponoszenia kosztów sądowych?
Istnieje taka możliwość, jednakże dotyczy to osoby, która jest w stanie wykazać, że poniesienie kosztów sądowych może być dla niej i dla jej rodziny wydatkiem niemożliwym do poczynienia, ze względu na ponoszone koszty utrzymania.
Pamiętać należy jednak o tym, że zwolnienie z kosztów sądowych nie oznacza zwolnienia ze wszystkich kosztów. Sąd bowiem nie może zwolnić od ponoszenia kosztów zastępstwa procesowego i tego nie robi, z całą pewnością ulga w zapłacie opłaty skarbowej lub kosztów biegłych może być czynnikiem niezwykle istotnym, ponieważ w wielu przypadkach jest to znaczna część kosztów prowadzenia sprawy.
Nie mniej istotne jest także to, że sprawy sądowe nie są i nigdy nie były tanie i jest to celowy zabieg aby tylko osoby wystarczająco zdeterminowane do poszukiwania sprawiedliwości i naprawienia własnych krzywd angażowały w swoje sprawy sąd.
Jednakże, z prywatnego doświadczenia wiem, że sądy często przychylają się do wniosków stron:
Zgodnie z art. 102. ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych „Zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny lub ich poniesienie narazi ją na taki uszczerbek.”
Jednocześnie z samym wnioskiem należy złożyć oświadczenie o stanie rodzinnym, dochodach i źródłach utrzymania. Nie jest to formularz szczególnie skomplikowany jednakże wielokrotnie zdarza się, że jego wypełnienie sprawia problemy. Przede wszystkim należy mieć na uwadze, że poza wypełnieniem wniosku i formularza należy jednak ten wniosek uzasadnić. Jeżeli zatem dochody osób w gospodarstwie domowym równoważy ich wydatki, to przy odpowiednim uzasadnieniu sądy korzystają z możliwości zwolnienia powoda od ponoszenia kosztów sądowych.
Podkreślenia wymaga okoliczność, że instytucja zwolnienia od kosztów sądowych stanowi w istocie pomoc państwa dla osób, które z uwagi na ich trudną sytuację materialną nie mogą uiścić kosztów bez wywołania uszczerbku w koniecznych kosztach utrzymania dla siebie i rodziny. Gdyby poczynione przez powoda oszczędności na poczet prowadzonego postępowania sądowego okazały się niewystarczające i co oczywiste gdyby poczynienie takich oszczędności było niemożliwe, powód może zwrócić się o pomoc państwa (tak chociażby Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 24-09-1984 r., II CZ 104/84, Lex 8623).
Jeżeli zatem powód spełnia wszelkie założenia wyrażone w art. 102 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych uprawniające do bycia beneficjentem pomocy państwa, ta pomoc powinna być mu udzielona. Brak bowiem udzielenia powodowi pomocy przewidzianej we wzmiankowanym przepisie w istocie może uniemożliwić mu przeprowadzenia pełnego postępowania dowodowego, co skutkować może negatywnymi dla niego konsekwencjami procesowymi, ograniczy to tym samym wyrażone w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP prawo do „sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd”.
Należy także wykazać, że strona planując złożenie pozwu czy wniosku nie była w stanie się do sprawy przygotować materialnie ponieważ poczynienie oszczędności jest możliwe jedynie w przypadku, gdy dochody przewyższają wydatki w sposób zasadniczy, w sytuacji stron procesu niejednokrotnie mamy do czynienia ze stanem, w którym oszczędności poczynić się nie da.
Aby uzyskać więcej informacji zachęcamy do kontaktu z Kancelarią telefonicznie, mailowo lub przez skorzystanie z formularza zgłoszeniowego.
